De meeste mensen hebben thuis wel een aardappelschilmesje in de la liggen. Het mesje mag dan bescheiden van formaat zijn, maar is bruikbaar voor de meest voorkomende schil- en snijklusjes. Je kunt er een appeltje mee schillen of je gebruikt ‘m om de appel door, in stukjes of partjes te snijden en ook voor prutswerkjes zoals een klokhuis uitsnijden is het kleine mes zeer handig. Kortom: onmisbaar in de keuken.

Ik ben tijdens workshops veel mensen tegengekomen die een beetje bang zijn voor het koksmes. En het is natuurlijk ook wel een imposante, vervaarlijk uitziende verschijning in de keuken. Het vergt enige oefening om een koksmes goed te leren gebruiken. In de speciale cursus snijtechnieken ga ik uitgebreider in op de verschillende messen en vooral ook hoe je ze moet hanteren. Maar als je eenmaal goede “maatjes” bent met je koksmes dan kun je in relatief korte tijd veel groenten en fruit snijden.

Overigens kun je het als beginner ook heel goed af zonder koksmes. Met een aardappelschilmesje, kartelmesje en dunschiller kom je een heel eind.

De dunschiller gebruik je om de schil te verwijderen van appels, peren, aardappels, wortels, maar ook asperges. Met een dunschiller kun je – uiteraard - een stuk dunner schillen dan met een aardappelschilmesje.

Een kartelmesje gebruik ik graag om tomaten te snijden. Met het kartelmesje zaag je door de tomaat heen, een minder scherp glad mes, drukt de tomaten plat en kapot.

Net als bij de dunschiller, weet je bij het broodzaagmes eigenlijk ook direct wel wat je er mee kunt. Het is een groot kartelmes, waarmee je brood in sneetjes snijdt. Maar ik gebruik ‘m ook om bijvoorbeeld een pompoen in stukken te snijden. Tijdens de koksopleiding werd het ook gebruikt om vis te ontschubben. En het is ook fijn gereedschap om een ananas uit zijn jasje te helpen.

Ja, daar heb je er weer een waarvan de naam eigenlijk alles al zegt: met het vleesmes kun je heel goed vlees snijden, maar als je net begint in de keuken kun je heel goed zonder.

Fileermessen heb je in twee soorten: voor vis en voor vlees. Met een vleesfileermes snijd je onderdelen van bijvoorbeeld kip en kun je zenuwen of vet wegsnijden. Het visfileermes heeft in tegenstelling tot het vleesfileermes een zeer flexibel lemmet waarmee je makkelijk de visfilets van de graat kunt snijden. Maar ook hiervoor geldt: je kan zeker zonder.

In de horeca wordt met diverse kleuren snijplanken gewerkt. Per product een vaste kleur. Dat gebeurt om besmetting door bacteriën tegen te gaan.
In feite kan je met twee planken toe (eentje voor groenten en eentje voor vlees/kip/vis), als ze maar brandschoon zijn en je je heel bewust bent van het overbrengen van bacteriën.
Houd je planken goed schoon met heet water en zeepsop. En maak tussendoor je mes ook goed schoon.
Zo voorkom je dat jij en je gasten na het overheerlijke diner de avond, door hoge nood gedwongen, op een andere manier afsluiten dan gepland. Kies voor kunststof planken, want die zijn makkelijk te reinigen. Een houten plank is meer geschikt voor brood en kaas.
Kies voor een goede snijplank, liefst eentje die stabiel ligt. Er zijn kunststof planken met rubberen onderkant, die antislip zijn. Is dat niet het geval, leg dan een vochtige doek onder je plank of een paar weckringen. Je kunt ook een paar stukjes van een antislipmatje gebruiken.

Uiteraard om teentjes knoflook uit te persen. Je kunt knoflook echter ook fijn snijden met een mes.

Om bijvoorbeeld kaas mee te raspen.

Om je kleding te beschermen tegen spatten.

Daar kun je hete pannen en ovenschalen veilig mee vastpakken. Je kunt ook een handdoek gebruiken. Maar zorg dat die kurkdroog is. Een vochtige handdoek geleidt de warmte heel goed en dat wil je nu juist voorkomen.

Zorg dat je pannen hebt, die je kunt gebruiken op je eigen fornuis/kookplaat. Als je nieuwe gaat kopen: op stickers op de buitenkant van de doos wordt duidelijk gemaakt waarvoor je de pannen kunt gebruiken (gas/elektrisch/halogeen/inductie).

Kies voor RVS (roestvaststaal) exemplaar met een inhoud van 3 liter. Vaak worden setjes verkocht van circa 1-2-3 liter samen met een steelpannetje. Voor € 40,- heb je al een setje.

Kookpan 3 liter, vaak worden setjes verkocht van ongeveer 1,2 en 3 liter, daar kun je goed mee uit de voeten. Je gebruikt ze voor het koken van aardappels, groenten, pasta en rijst. Of je maakt er een lekker soepje in.

Braadpan: deze heb je in allerlei maten. Schaf er eentje aan met een inhoud die bij je situatie past. Je gebruikt een braadpan om vlees, of vis in te bakken, stoofschotels te maken, curry, pastasauzen, enzovoort.

liefst met een goede anti-aanbakbodem (waar je overigens niet met metalen voorwerpen in mag komen, dus roer met houten spatels en pollepels) Ook hier geldt dat je de diameter van je pan aanpast aan je gezinssituatie.

Om op hoog vuur snel vlees en groenten aan te bakken. Ik gebruik hem soms ook voor mijn spaghettisauzen. En mocht je geen wok hebben: ik heb me jaren gered met zo’n zwarte braadpan om in te wokken, toen het woord nog niet eens bestond.

Om het kooknat van bijvoorbeeld groenten of aardappels makkelijk en veilig af te gieten. Je kunt hiervoor ook een grote zeef gebruiken.

Om bijvoorbeeld gehaktballetjes in te kneden en om beslag en deeg in te maken.

Om ingrediënten in te doen en klaar te zetten voor je gaat koken. Haal er maar flink wat, want als je kookt heb er er veel nodig.

om even melk in op te warmen, een potje groenten op te warmen, een eitje te koken. Het is ook ideaal om een sausje in te maken.

1 bakvorm met verwijderbare bodem of springvorm van circa 24 cm doorsnede.

Om grotere hoeveelheden af te wegen. Een eenvoudige (elektronische) weegschaal die tot drie kilo kan wegen, kost je pakweg twee tientjes. Plaats het schaaltje waarin je het ingrediënt af gaat wegen leeg op de weegschaal en zet de weegschaal vervolgens op 0. Je zult niet de eerste zijn die per ongeluk het schaaltje meeweegt en zo het recept om zeep helpt. Let er op dat de weegschaal op gram staat. Raadpleeg hiervoor even de gebruiksaanwijzing. De meeste weegschalen geven ook milliliters, ounces en pounds (lbs) aan.

Om vloeistoffen af te meten. Neem er eentje van een liter.

Maak het jezelf makkelijk en koop een setje maatlepels. Waarom? Nou kijk maar eens in de keukenla hoeveel verschillende lepels er zijn en in hoeveel verschillende maten. Met zo’n setje heb je standaardmaten voor een eetlepel, theelepel, halve theelepel, kwart theelepel en een achtste theelepel. Dit voorkomt dat je je soep, of andere gerechten niet goed kruidt. Wij gaan werken met een tablespoon=eetlepel met een inhoud van 15 ml, een teaspoon=theelepel met een inhoud van 5ml.

Milliliters
De inhoud van de maatlepels wordt aangegeven in milliliters (ml). Mocht je toch nog niet over een dergelijk setje beschikken, zoek dan een eetlepel en theelepel, die een inhoud hebben van 15, respectievelijk 5 ml en gebruik voortaan altijd deze lepels. Ook maatbekers van de apotheek die met je hoestdrank meegeleverd worden, kunnen voldoen.

• 1 eetlepel = 15 ml
• 1 theelepel= 5 ml
• ½ theelepel=2 ½ ml
• ¼ theelepel=1 ¼ ml
• ⅛ theelepel= ⅝ ml

Voor kleine hoeveelheden is het veel makkelijker maatlepels te gebruiken in plaats van een weegschaal. De weegschaal gebruik je alleen voor grotere hoeveelheden.

Als je kookt wordt er veel en vaak geroerd. Neem wel een lepel met een lange steel waarmee je tot de bodem kan roeren. Waarom een houten lepel? Omdat de steel niet heet wordt.

Is ook erg handig om te gebruiken bij het bakken van groenten en vlees.

Een garde of klopper gebruik je om gebonden soepen te maken en de klontjes eruit te krijgen, of beslag, slagroom en dressings te kloppen.

Een soort grote lepel met een plat blad vol gaten die je gebruikt om soep ‘af te schuimen’. De schuimspaan kan ook dienst doen als opscheplepel of om groenten die voorgekookt/geblancheerd moet worden uit de pan te vissen.

Hier kun je heel goed aardappels mee fijn stampen.

Of kookplaat met een separate oven: het spul moet immers wel lekker heet worden. Het hoeft natuurlijk niet zo'n ijzeren kolos te zijn als de Falcon van De Kookjuf. Met een bescheidener exemplaar kun je het ook prima redden in de keuken. Maar hij is wel mooi....

Bij de fornuiskookplaten heb je de keuze uit gas, inductie, keramisch en elektrisch.
Gas is redelijk standaard. Voordeel is dat je de vlammen ziet, je kunt zien of het vuur hoog staat, of laag. Je kunt het vuur goed temperen (regelen). Alle pannen zijn geschikt voor gas.
Inductie is de toekomst! Het werkt met een magnetisch veld. Het is snel te temperen en wordt snel heet. Heb je pannen eenmaal op gas gebruikt, dan zijn ze niet meer geschikt voor inductie. De magnetische laag is dan niet meer vlak, maar een beetje ingebrand, dus dan werkt inductie niet meer.

De ouderwetse elektrische kookplaat bestaat ook nog steeds, maar het duurt verschrikkelijk lang voordat zo’n plaat op temperatuur is en de plaat koelt ook heel langzaam af. Het is echt spelen met de temperatuur.

De keramische plaat en de halogeenplaat bestaan ook al vrij lang en lijken op de elektrische kookplaat, maar het zijn geen “losse” pitten, het is een plat groot vlak met diverse kookzones. Ook hierbij is het nadeel dat het langzaam warm wordt en langzaam afkoelt.

Zorg dat je pannen hebt, die je kunt gebruiken op je eigen fornuis/kookplaat. Als je nieuwe gaat kopen: op stickers op de buitenkant van de doos wordt duidelijk gemaakt voor welke hittebron je de pannen voor kunt gebruiken. Enne, ik weet het, kookplaat op de foto is best groot. Maar ik heb er wel dagelijks plezier van.

Een magnetron is niet per definitie noodzakelijk, maar wel erg handig om snel iets op te warmen, al kan dat natuurlijk ook in een pannetje. Een magnetron werkt met microgolven die de moleculen in voedsel in beweging brengen en daardoor verhitten. Zet nooit een metalen voorwerp in een magnetron. Metaal weerkaatst de straling en daardoor kunnen er vonken ontstaan. Ook zijn niet alle kunststoffen veilig in de magnetron. Plastic bakken die die in de magnetron gebruikt kunnen worden hebben een tekst die dit aangeeft. Ook polystyreen wegwerpartikelen en plastic tassen zijn niet veilig in de magnetron: delen ervan kunnen in het voedsel terechtkomen.
Als je nog een oven wilt aanschaffen: kies dan liever niet voor een combimagnetron. Het lijkt ideaal zo’n apparaat waar je alles mee kunt. Maar over het algemeen is de oven van zo’n combi minder goed. Voor je het weet mislukt je creatie.

Een staafmixer gebruik je om sauzen of soepen te pureren. Ook voor smoothies ideaal, of een lekkere pesto of quacamole. Erg makkelijk, maar je kunt natuurlijk ook een vork gebruiken om te prakken of een grote zeef om alles doorheen te wrijven.
Als je er eentje wilt aanschaffen, kijk dan naar een staafmixer met een mengbeker en een garde. Die zijn iets duurder, maar je hebt dan in feite een mini-keukenmachine, die ook gebruikt kan worden voor andere karweitjes.